به گزارش سرویس تاریخ پایگاه تحلیلی خبری انعکاس اردبیل، موسی خورن یکی از نویسندگان قدیم است که در قرن چهارم میلادی میزیسته و نوشته های او نزد تاریخ نویسان آذربایجان قدیم از اسناد مورد اعتبار می باشد. او فهرستی از استان های ایران در عهد ساسانیان باقی گذاشته که طبق این فهرست ایران در آن دوره به چهار ایالت بزرگ یا «پادکس» تقسیم می شد و نظر به اهمیت و اعتبار هر یک از آنها به استانداران آنها تخت نقره از طرف پادشاه اعطا می گردید. قسمت سوم این استان ها، در فهرست مذکور، «باختر» ذکر شده و شامل آذربایجان و اران و ارمنستان و ولایات جنوبی و غربی دریای خزر بوده است.
آذربایجان، بقول خورن، دو پایتخت با دو کرسی داشت، یکی اردبیل و دیگری «گنزک» با (شیز) قرون اسلامی، که امروزه بنام «تخت سلیمان» خوانده می شود (بل سکان)یا بلاسجان نیز که محلی در ۱۴ فرسخی اردبیل بود از نقاط مهم این استان به شمار می امد چنانکه «سیسکان» با سیسجان در کنار رود ارس هم از مراکز حساس این قسمت محسوب می شد.
در نوشته این مورخ مرکز ایالات چهار گانه ذکر نشده ولی در تشکیلات داری ساسانی ها مورخان نوشته اند که استانداری که قلمرو حکومت وی در سرحد خزرها قرار داشت به جای تخت نقره تخت طلا به وی داده می شد. خود مارکوارت آلمانی در سخنرانی ایکه راجع به این قسمت از ایران قدیم کرده گفته است که در تشکیلات دوران انوشیروان، آذربایجان مرکز شمال بود و شمال را در آن عهد(کوستی آپاختا) یعنی «بسوی شمال» می نامیدند و حاکم نشین آن (آرتاوید)، یا اردبیل بوده است.
- منبع خبر : اردبیل در گذرگاه تاریخ
